Schuldhulpverleners kunnen op twee manieren een minnelijke schuldregeling treffen voor mensen met problematische schulden: via schuldbemiddeling of schuldsanering. Beide vormen hebben hun eigen kenmerken en voor- en nadelen. Hoewel uit de praktijk blijkt dat saneringen vaker met succes worden afgerond, wordt in Nederland toch bijna twee keer zo vaak gekozen voor bemiddeling.

SUNN en de NVVK onderzoeken nu of dit komt omdat driekwart van de gemeenten geen kredietfaciliteit heeft of wellicht het risico niet durft te nemen dat de schuldenaar het krediet niet terugbetaalt. Tegelijkertijd wordt onderzocht of een landelijk of regionaal Schuldenborgfonds, dat garant staat voor saneringskredieten, dit probleem kan wegnemen en meer mensen met schulden beter geholpen kunnen worden.

Op basis van de resultaten zullen SUNN en de NVVK besluiten om al dan niet over te gaan tot pilot(s) met een Schuldenborgfonds en eventuele uitrol van een dergelijk fonds in heel Nederland. Verwacht wordt dat dit besluit in de zomer van 2018 kan worden genomen.

Hoe werkt schuldsanering?

Bij een minnelijke schuldregeling in de vorm van een saneringskrediet wordt door de kredietbank een krediet verstrekt waarmee (een deel van) de vordering van schuldeisers wordt voldaan. De schuldeisers verlenen op basis hiervan finale kwijting. De schuldenaar houdt in feite nog maar één schuldeiser over: de kredietverlener. Dit heeft voordelen voor de schuldenaar. Het neemt direct veel stress weg. De schuldenaar kan bovendien een aanvullende zorgverzekering afsluiten en als hij werk aanvaardt, merkt hij dat direct in zijn portemonnee. Voor de schuldeiser is sanering prettig, omdat hij niet meer minstens drie jaar de boeken open hoeft te houden. Het bespaart de schuldhulpverlener administratieve lasten die gemoeid zijn met het verwerken van wijzigingen in de situatie van schuldeisers en schuldenaren gedurende de driejarige aflosperiode. Nadeel van sanering is dat de schuldeiser niet profiteert wanneer de schuldenaar een hoger inkomen weet te vergaren tijdens de aflosperiode.

Belemmeringen wegnemen met een Schuldenborgfonds

Het ontbreken van een kredietfaciliteit of de vrees van gemeenten dat schuldenaren het krediet niet terugbetalen, vormen mogelijk belemmeringen voor het inzetten van saneringen. In naar schatting driekwart van de gemeenten kunnen schuldhulpverleners geen beroep doen op krediet of borgstelling, waardoor schuldsanering vaak niet mogelijk is. De oprichting van een landelijk of regionaal Schuldenborgfonds kan dat probleem wellicht wegnemen, omdat zo’n fonds borg kan staan voor saneringskredieten die gemeenten afsluiten. Het onderzoek van SUNN en de NVVK richt zich juist op deze vraag: is een Schuldenborgfonds van toegevoegde waarde op het bestaande instrumentarium en kunnen we daarmee mensen in problematische schulden inderdaad beter helpen? Tevens wordt onderzocht of een sociaal leenfonds, complementair aan een Schuldenborgfonds, een oplossing biedt voor niet-problematische schulden.

Onderzoek

Het onderzoek is in opdracht van de NVVK en SUNN gestart in februari 2018 en wordt uitgevoerd door Yvonne van der Vlugt in samenwerking met Kwink Groep en mede-initiatiefnemers Joke de Kock (schuldhulpverlening Tilburg) en Martijn Schut (SUNN). Het onderzoek wordt gefinancierd door een aantal vermogensfondsen. Naar verwachting worden in juni 2018 de bevindingen gepresenteerd.

Over SUNN en de NVVK

SUNN staat voor Stichting Urgente Noden Nederland. Dit is de ontwikkelorganisatie van SUN-noodhulpbureaus die momenteel via 26 vestigingen in ruim 100 gemeenten noodhulp bieden aan hen die tussen wal en schip dreigen te vallen. Zie ook www.sunnederland.nl
De NVVK is de branchevereniging van ongeveer 100 organisaties die op het gebied van schuldhulpverlening, beschermingsbewind en/of sociaal bankieren een sociaal alternatief bieden om schulden te voorkomen, op te lossen of beheersbaar te maken. Zie ook www.nvvk.eu

Meer informatie
Heeft u vragen of opmerkingen over dit onderzoek? Neem contact op via info@sunnederland.nl of bel met Nathalie Boerebach (directeur SUNN): 06-51387989 of Marianne Oostrik (beleidsadviseur NVVK); 06-46855639.